Wieloetniczne społeczeństwo Królestwa Polskiego na przełomie XIX i XX wieku przechodziło proces gwałtownych przemian związanych z industrializacją, urbanizacją, kształtowaniem się masowych ruchów politycznych, emancypacją niższych warstw społecznych, zaostrzaniem się sporów narodowościowych oraz walką o reformy polityczne w Rosji i przywrócenie autonomii dla Polaków. Jak dotąd do analizy tych zjawisk niewielu historyków sięgnęło do obfitych raportów zagranicznych konsuli pracujących w Warszawie. Zwłaszcza niemieccy i austrowęgierscy dyplomaci z uwagą śledzili rozwój sytuacji za odpowiednio wschodnią i północno-wschodnią granicą swych państw. Dla władz w Berlinie i Wiedniu konsulaty w Warszawie stanowiły ważne punkty obserwacyjne tak relacji polsko-rosyjskich, jak i stosunku polskiej opinii publicznej do tego, co aktualnie działo się w zaborze pruskim i austriackim. Rozwój wydarzeń w zaborze rosyjskim nie pozostawał bowiem bez wpływu na sytuację wewnętrzną na terenach Niemiec i Austro-Węgier zamieszkałych przez zwarte grupy ludności polskiej. Mimo uznawania sprawy polskiej za oficjalnie zamkniętą i należącej do sfery wewnętrznej każdego z zaborców, pomiędzy nimi także przed 1914 r. toczyła się zakulisowa gra wokół tej kwestii. Korespondencja dyplomatyczna zawiera szereg poufnych informacji i ocen, których trudno by szukać w źródłach innej proweniencji.